Urenbeperking door ziekte

Urenbeperking via de bedrijfsarts

De bedrijfsarts stelt de belastbaarheid van een werknemer vast en geeft advies over re-integratie, zolang de werknemer door ziekte het eigen werk niet (volledig) kan doen. Dit gebeurt meestal periodiek, vaak elke 6 tot 10 weken.

De bedrijfsarts voert gesprekken met de werknemer, vraagt naar de inhoud van het werk en vormt zich een beeld van de medische situatie. Bij langdurige ziekte wordt er vaak medische informatie opgevraagd bij de behandelaar(s), om een zo goed mogelijk advies te kunnen geven over de inzetbaarheid in werk. Wanneer de bedrijfsarts vaststelt dat een werknemer vanwege medische redenen minder kan werken, dan zal hij of zij hierover een urenadvies geven. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat iemand niet 5 x 8 uur werkt, maar tijdelijk 5 x 4 uur in het eigen werk. Wanneer deze beperking niet tijdelijk maar blijvend wordt, moet de bedrijfsarts rekening houden met de richtlijnen van het UWV. Deze wijken op een aantal punten af. Hieronder lichten we deze richtlijnen toe.

Het doel blijft altijd dat de werknemer zo veel mogelijk werkt naar vermogen – dus binnen de eigen mogelijkheden, in werk dat past en waarmee zo veel mogelijk inkomen gegenereerd kan worden.

Richtlijnen urenbeperking UWV

De richtlijnen voor het beoordelen van een urenbeperking zijn opgesteld voor verzekeringsartsen die arbeidsongeschiktheid beoordelen in het kader van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Deze richtlijnen geven concrete handvatten om te bepalen wanneer sprake is van een medisch verantwoorde urenbeperking.

De volledige richtlijn van het UWV kun je hier raadplegen:
👉 Standaard Duurbelastbaarheid in Arbeid – UWV (pdf)

Een verzekeringsarts mag de duurbelasting (het aantal werkuren per dag of week) alleen beperken als er sprake is van één van de volgende drie indicatiegebieden:

1. Stoornis in de energiehuishouding

Dit betekent dat iemand structureel minder energie heeft door een medische aandoening. Voorbeelden hiervan zijn:

• Long covid
• Diabetes
• Traag werkende schildklier

De verzekeringsarts beoordeelt of het noodzakelijk is om regelmatig rustperiodes in te bouwen en of dit past bij het ziektebeeld en de medische gegevens. Als blijkt dat dit aannemelijk is zal er akkoord worden gegaan met een urenbeperking.

2. Preventieve urenbeperking

In sommige gevallen is een urenbeperking nodig ter voorkoming van verergering van klachten. Dit geldt vooral bij aandoeningen waarbij het risico op overbelasting groot is. Denk aan situaties waarin:

• Iemand regelmatig over zijn grenzen gaat, wat leidt tot terugval of toename van klachten;
• Iemand zichzelf overschat en denkt meer aan te kunnen dan medisch verantwoord is;
• Iemand weinig inzicht heeft in de eigen beperkingen of ziekte.

Voorbeelden van aandoeningen waarbij dit speelt:

• Bipolaire stoornis (met terugkerende manische periodes)
• Psychose
• Narcistische persoonlijkheidsstoornis
• Frontaal syndroom (beschadiging van het voorste deel van de hersenen)
• Verstandelijke beperking
• Multiple sclerose (MS)
• Bepaalde auto-immuunaandoeningen

Omdat niet altijd duidelijk is of een urenbeperking écht overbelasting voorkomt, kijkt de verzekeringsarts ook naar ervaringen uit het verleden. Als blijkt dat iemand eerder is teruggevallen bij een hogere belasting, kan dit een reden zijn om het aantal uren te beperken. Een goed dossieropbouw met in een tijdlijn beschreven hoe, wat en waarom iemand in het verleden heeft gewerkt is hierbij helpend.

3. Verminderde beschikbaarheid

Hiermee wordt bedoeld dat een werknemer door zijn medische situatie feitelijk niet minimaal 8 uur per dag beschikbaar is voor werk. Dit kan komen doordat er extra tijd nodig is voor:

• Zelfzorg (zoals douchen, aankleden, eten, toiletbezoek)
• Langere reistijd door het gebruik van hulpmiddelen of verminderde mobiliteit
• Behandeling in een ziekenhuis of instelling (bijvoorbeeld poliklinische of dagbehandeling)
• Behandeling op indicatie van een arts of therapeut die geregistreerd is in het BIG-register (zoals een fysiotherapeut, psycholoog of ergotherapeut)

Voorbeeld:

Een werknemer in een rolstoel die zelfstandig functioneert, heeft vaak extra tijd nodig voor dagelijkse handelingen zoals douchen (inclusief transfers), aankleden, koken, boodschappen doen en reizen. Als deze werknemer zich ook meerdere keren per dag moet katheteriseren, is het duidelijk dat er aanzienlijk meer tijd nodig is voor zelfzorg dan bij een gezond persoon.

Die extra tijd gaat ten koste van werk, rust of ontspanning. De werknemer is daardoor minder beschikbaar voor arbeid en dat rechtvaardigt een urenbeperking.